Visie & Beleidsplein

Kennis over nachtrust is de nieuwste innovatie in sport

Couperus, F., & Arko Sports Media (2015). Kennis over nachtrust is de nieuwste innovatie in sport.

Matrassenfabrikant M Line voerde onderzoek uit. De uitkomsten werden gepresenteerd tijdens het symposium ‘De Tour win je in bed’ in het oude postkantoor in Utrecht, dat speciaal voor de Grand Départ van de Tour de France tijdelijk is omgetoverd tot Hôtel Héroique.

Het blijkt dat te weinig slaap er voor zorgt dat:

  • 65 procent zich niet fit voelt;
  • 23 procent nergens zin in heeft;
  • 19 procent niet scherp genoeg is voor werk;
  • 18 procent zich humeurig voelt.

Sporters vs. niet sporters

Regelmatige sporters (twee keer per week of vaker) geven – vaker dan niet-sporters – aan moe te zijn na een nacht slecht geslapen te hebben (61% versus 49%). Driekwart van de sporters geeft aan dat de hoeveelheid slaap invloed heeft op de sportprestaties. Ook merken sporters vaker dat ze minder scherp zijn op het werk/studie (24% versus 13%).

Oorzaken van slecht slapen

Nederlanders beseffen dat goed slapen belangrijk is om beter te presteren op het werk. De meerderheid geeft aan dat dit meer invloed heeft dan gezonde voeding en voldoende beweging. Vooral onrust en piekeren houdt mensen uit hun slaap. Bijna de helft van de respondenten (48%) geeft aan hier last van te hebben. Vrouwen (55%) piekeren het meeste, mensen tussen de 18 en 34 jaar het minst (42%). Naast piekeren zijn het klimaat in de slaapkamer (9%), last van de partner (8%) en lawaai buiten (6%) oorzaken van een slechte nachtrust.

Effecten van slecht slapen

Met zijn bekende quote “De Tour win je in bed” was Joop Zoetemelk in de tachtigerjaren één van de eerste topsporters die het belang van slaap publiekelijk erkende. Als eregast nam Zoetemelk het eerste exemplaar van het boek Het Slapende Brein van prof. dr. Anton Coenen in ontvangst, dat tijdens het symposium werd gepresenteerd.

Coenen beschrijft in zijn boek het belang van slaap, welke effecten dit heeft op je welzijn en prestaties, de oorzaken van slecht slapen en de uitkomsten en conclusies van diverse onderzoeken. Zo leidt een slechte nachtrust niet alleen tot gezondheids- en welzijnsklachten, maar bijvoorbeeld ook tot economische schade (met name op de werkvloer). “Als we de slechte nachtrust doorvertalen naar economische gevolgen, zien we dat dit probleem onze economie jaarlijks drie tot vijf miljard euro kost”, aldus de hoogleraar.

“Als we de slechte nachtrust doorvertalen naar economische gevolgen, zien we dat dit probleem onze economie jaarlijks drie tot vijf miljard euro kost” - prof. dr. Anton Coenen

Door een slechte nachtrust raken daarnaast twee hoofdritmes in je lichaam uit balans: je slaap-waakritme en lichaamstemperatuurritme. Kort samengevat heeft dit tot gevolg dat je lichaam te weinig groeihormonen heeft en een teveel aan cortisol. Naast een futloos gevoel de volgende dag, zorgt dit ook voor een verhoogde kans op stress.

Slapen en topsport

Volgens Toon Gerbrands (algemeen directeur PSV en spreker op het congres) is “kennis over nachtrust de nieuwste innovatie in sport”. “Extreme prestatiedrang en een flinke dosis adrenaline zorgen er vaak voor dat sporters niet in slaap komen en blijven piekeren.” Adrenaline werkt nog tot vier uur door. Na een avondwedstrijd val je naar alle waarschijnlijkheid dus later in slaap.

"Extreme prestatiedrang en een flinke dosis adrenaline zorgen er vaak voor dat sporters niet in slaap komen en blijven piekeren." - Toon Gerbrands

De voormalig volleybalcoach haalde zijn insights voornamelijk uit Australië, waar hij een aantal clubs uit de Australian Football League bezocht. Hier kwam Gerbrands tot de ontdekking dat het nuttig is om de slaapcycli van spelers te meten. Zo kunnen slaappatronen en slaapstoornissen ontdekt en geregistreerd worden. Moet je ’s nachts bijvoorbeeld naar de wc, dan was je vochtbalans die avond waarschijnlijk te hoog.

Grootschalig onderzoek

Er is een duidelijk verband tussen goed slapen en topprestaties, maar om tot (nieuwe) oplossingen te komen is er meer wetenschappelijk onderzoek nodig. Matrassenfabrikant M Line kondigde ter gelegenheid van de boekpresentatie aan de komende jaren 100.000 euro ter beschikking te stellen voor onderzoek. In samenwerking met Coenen en andere onderzoekers wordt er onderzoek gedaan naar de verbetering van topsportprestaties door een betere nachtrust. Een voorbeeld hiervan is het belang van powernaps.

 

Het onderzoek

  • Het onafhankelijke onderzoeksbureau ‘Ruigrok | Net Panel’ voerde het onderzoek voor M Line uit;
  • Doelgroep: de Nederlander van achttien jaar en ouder;
  • In totaal zijn n=631 Nederlanders ondervraagd;
  • 43 procent van de ondervraagden geeft aan twee tot vijf keer per week te sporten;
  • 22 procent geeft aan niet aan sport te doen;
  • De steekproef is representatief voor de Nederlander van achttien jaar en ouder naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau;
  • Referentiedata: Gouden Standaard (ontwikkeld door MOA en CBS);
  • Datacollectie: 24 juni 2015 tot en met 29 juni 2015.

Uitgever(s): Arko Sports Media,

Auteur(s)

Klik op de auteur meer artikelen te zoeken van deze auteur.

Femke Couperus
Arko Sports Media

Tags van dit artikel

Klik op de tag meer artikelen te zoeken met deze tag.

onderzoeken
prestatie
slaap
topsport
wetenschappelijk onderwijs