Visie & Beleidsplein

Gedragsdeskundige met een missie verandert 'willen en moeten' in 'kunnen'

Haar, M. ter, & Kenniscentrum Sport (2016). Gedragsdeskundige met een missie verandert 'willen en moeten' in 'kunnen'.

Een gedragsdeskundige met oog voor de praktijk. Waarvoor is de liefde het grootst?
“De praktijk, zonder twijfel. Het werkelijke gedrag van mensen is voor mij leidend in wat ik doe. Dat wat hen drijft en weerhoudt, bepaalt voor een belangrijk deel de inhoud en vorm van de gedragsinterventies die ik ontwikkel. Theoretische kennis van gedrag is dienend aan de praktijk. Zinvol, maar ondergeschikt.”

“Kennis vind ik overigens op zichzelf ook niet zo interessant. Kennis krijgt voor mij pas echt waarde als het leidt tot kennisvermeerdering; als het wordt gedeeld en de ontvanger er zijn voordeel mee kan doen. Het rendement van kennis zit voor mij dus meer in de vertaalslag naar de praktijk dan in de kennis zelf. Die vertaling zie ik als mijn belangrijkste taak.”

Is het werkschrift 'Ik wil moet kan afvallen' hiervan een voorbeeld?
“Dat is in elk geval wel de doelstelling geweest. Ik wilde een praktisch boek maken dat meer biedt dan wijze lessen en knappe inzichten. Een boek dat helpt jezelf te helpen en dat richting geeft aan hoe je veranderingen op gang brengt en verankert. Laagdrempelig, persoonlijk en herkenbaar voor een grote groep mensen.”

“Er is veel kennis beschikbaar over gedragsverandering en gezondheidsbevordering. Maar helaas bereikt deze kennis slechts een beperkte groep mensen in de samenleving. Enerzijds omdat die kennis stug is en veel mensen niet werkelijk geïnteresseerd zijn. Anderzijds doen we niet genoeg ons best om aansluiting te vinden bij het dagelijks leven en begripsniveau van de gemiddelde Nederlander. Hierdoor bereikt kennis hen te weinig.”

“Met ‘WilMoetKan’ zoek ik heel bewust wél die aansluiting. Ik wil relevante kennis over gedragsverandering toegankelijker maken, zodat meer mensen zelf kunnen werken aan hun gezondheid. Daarom biedt het werkschrift naast bruikbare informatie vooral veel oefeningen en handvatten. Want door te doen, ervaren mensen wat werkt op individueel niveau en wat niet werkt. Proberen is leren. Je vindt mogelijkheden die passend zijn voor jou en daardoor kans van slagen hebben.”

“Ik gebruik voorbeelden uit de praktijk. Vraag mensen hoe zij veranderingen aanbrengen in hun dagelijks leven. En hoe zij zichzelf en elkaar steunen om vol te houden en gemotiveerd te blijven. Naast onderzoeksresultaten gebruik ik dit nadrukkelijk om mijn interventies aan te laten sluiten bij de gebruikers. En dat werkt. Althans de reacties van zowel professionals als particulieren op het werkschrift zijn zeer positief.”

Burgers informeren en stimuleren; is dat niet een taak van de overheid?
“Vast en zeker. De overheid legt de verantwoordelijkheid voor de gezondheid steeds meer bij burgers zelf maar bezuinigt op preventie, sluit openbare sportfaciliteiten en heeft subsidies voor sportverenigingen geminimaliseerd. Dat klopt niet. Ook op het gebied van interventieontwikkeling laat de overheid weinig innoverende daadkracht zien.”

“We hebben in Nederland prachtige kennisinstituten en er is een schat aan wetenschappelijke informatie beschikbaar over menselijk gedrag. Maar deze kennis wordt maar beperkt benut. Vooral beleidsmedewerkers maken er gebruik van. Maar dit leidde vooralsnog niet tot een overload aan stimulerende maatregelen. Rudi Westendorp en David van Bodegom schreven hier een goed boek over gericht op ouderen en gezondheid. Het is getiteld: Oud worden in de praktijk. Laat de omgeving het werk doen. Ik kan me zeer vinden in hun oproep aan de overheid. Volgens de auteurs zou de overheid mensen moeten helpen om elkaar aan te moedigen het juiste gezondheidsgedrag aan te leren. Elkaar helpen gezond ouder te worden. Dat vind ik een goed uitgangspunt. Maar daar moet de overheid wel ondersteunend in zijn. Ik zou graag bijdragen aan de vormgeving van gedragsinterventies met dat doel.”  

Dit jaar richt je je op bewegen. Wat zijn je plannen?
“Het is de bedoeling om mij binnen dit onderwerp te richten op twee doelgroepen. De eerste omvat 65-plussers. Werknemers – mannen en vrouwen– met een zittend beroep, vormen de tweede doelgroep. Voor de eerste denk ik aan een interventieprogramma in combinatie met fysieke inspanning. Met Carla Scholten van Embedded Fitness brainstorm ik over een programma van interventies in combinatie met haar specifieke fitness mogelijkheden. Ze kreeg dames op leeftijd weer op de fiets. Omdat de fiets binnen stond en stabiel was, verdwenen de angst voor verkeer en vallen. Maar om deze mensen gemotiveerd te houden moet je meer doen en daar denk ik met haar nu over na.”

“Voor de tweede doelgroep denk ik aan een vervolg op het werkschrift Ik wil moet kan afvallen. Beknopte informatie, oefeningen ontleend aan de sociale psychologie en werknemers ondersteunen in de zoektocht naar passende gedragsalternatieven; juist in een werkcontext zijn veel mogelijkheden om actief beweeggedrag te stimuleren. Zoals de aanwezigheid van collega’s, een min-of-meer vaste dagindeling, routines, de fysieke ruimte, prestatie-eisen. Het kan allemaal ingezet worden om gedrag te stimuleren."

"In beide cases lijkt het mij interessant om samen te werken met het Kenniscentrum Sport. Er is zoveel kennis en diversiteit aanwezig. Dit zal de ontwikkeling van toepassingen voor de praktijk zeker ten goede komen.”

Meer weten?

Meer weten over Hanneke? Surf naar toremindyou.nl of wilmoetkan.nl Hanneke is bereikbaar via hdb@toremindyou.nl en 06 818 46 719.

Het werkschrift Ik wil moet kan afvallen is te bestellen via wilmoetkan.nl.

Uitgever(s): Kenniscentrum Sport,

Auteur(s)

Klik op de auteur meer artikelen te zoeken van deze auteur.

Marian ter Haar
Kenniscentrum Sport

Tags van dit artikel

Klik op de tag meer artikelen te zoeken met deze tag.

gedragsverandering
gezonde leefstijl
gezondheidsbevordering
lichaamsgewicht