Visie & Beleidsplein

« Terug naar overzicht

Sportinnovatie door de jaren heen

Kenniscentrum Sport (2016). Sportinnovatie door de jaren heen. Kenniscentrum Sport.

De driehoek

Mocht die Top-100 er ooit ook komen, dan moeten de innovaties wel aan een aantal criteria voldoen. Zo moeten noviteiten op het gebied van sportonderzoek in ieder geval plaatsvinden in de ‘driehoek’ praktijk, onderzoek en economie. “Dit zijn de minimale eisen voor een sportinnovatie om erkend te worden”, zegt Ineke Kalkman.

Topteam Sport

Er bestaan veel lokale initiatieven waar sport, wetenschap en bedrijfsleven samenwerken aan innovatie. Om de samenhang en de kwaliteit van deze initiatieven op een hoger niveau te brengen is een speciaal Topteam Sport geformeerd om minister Schippers van VWS te adviseren in het nieuwe kennis- en innovatiebeleid. “Ook vond VWS dat er te weinig gebeurde op het gebied van breedtesport en sociale innovatie”, zegt Kalkman.

Klapschaats

Bij sportinnovatie wordt vaak verwezen naar vernieuwingen die worden gedaan in de topsport. Met als grote voorbeeld natuurlijk de klapschaats en dat was 1980. Maar de klapschaats is dus ook een goed voorbeeld waar ook de breedtesport iets aan heeft gehad. “Typisch een innovatie die economisch rendement en maatschappelijke impact opleveren. Dat kan zijn: meer medailles, maar ook gezondere bevolking.” 

Roeien

Een recenter voorbeeld uit de breedtesport is de VolansKIDS, de nieuwe roeiboot voor kinderen van 8 tot 12 jaar en glansrijk winnaar van de Nationale Sport Innovatie Prijs in 2014. Een lichte, robuuste en compacte boot die makkelijk is te vervoeren. “Daardoor kunnen ook kinderen die weinig ervaring hebben makkelijker instappen, zo vaak als zij zelf willen.”

Smart Moves!

Ook de rol van de universiteiten is groot op het gebied van innovatie. Zo wordt er op Papendal en in Amsterdam belangrijk sportonderzoek verricht. Een mooi voorbeeld op het gebied van breedtesport is Smart Moves!. Een project dat via experimenten, literatuurstudies en kennis van praktijkprofessionals de effecten van lichamelijke activiteit op schoolprestaties onderzoekt. 
Een meer topsport- en prestatiegericht voorbeeld is het onderzoek naar trainingsstrategieën voor optimaal piek- en duurvermogen van schaatsers en roeiers van de VU onder leiding van Jos de Koning.

Hockey

Ook bijzonder is de Fantastick, een hockeystick die speciaal is ontwikkeld door Sportivation – onder meer met hulp van oud-bondscoach Marc Lammers – om kinderen tussen 3 en 7 jaar al vroeg met hockey kennis te kunnen laten maken. “Door speciale vormen en tekens op de stick kan de basisgreep gemakkelijker worden aangeleerd. Ook heeft de stick een speciaal kuiltje in de haak en dat helpt kinderen bij het dribbelen.”

Dementie

En in de categorie ‘klein-maar-fijn’: de Tovertafel van Active Cues voor dementerende ouderen. Een kastje dat je boven een willekeurige eettafel hangt en beelden kan projecteren. “Dementerenden kunnen zo herfstblaadjes van tafel ‘vegen’, visjes verjagen, of een bal overtikken.”

Sociale innovatie

“Deze Tovertafel is een prachtig voorbeeld van sociale innovatie”, zegt Kalkman. De tafel is ontwikkeld door Hester Anderiesen, samen met gamestudio Monobanda. Springlab heeft de marketing, product- en businessontwikkeling begeleid. De Tovertafel werd zelfs uitgeroepen tot ‘new venture start-up’ van 2014/ 2015. “Zo zie je maar: bijzondere innovatie hoeft niet altijd plaats te vinden op het gebied van topsport.”

Betrokken partijen

Nederland timmert aan de weg op het gebied van sportinnovatie. Dit zijn de belangrijkste betrokken partijen:

Het ministerie van VWS:

  • opstellen kennis- en innovatieagenda (november 2014)
  • samenstelling Topteam Sport (2015)
  • onderdeel van Topteam Sport
  • beschikbaar stellen van jaarlijkse subsidie voor sportinnovatie

 

Kennis- en Innovatieagenda sport
Een aantal boegbeelden uit sport, bedrijfsleven, wetenschap en overheid is door minister Edith Schippers van Sport gevraagd om een Kennis- en Innovatieagenda sport op te stellen. Deze agenda richt zich op de topsport en breedtesport, vraagstukken uit de maatschappij, ‘excellentie’ in de wetenschap en ‘kansen’ voor het bedrijfsleven. 

Topteam Sport
Harry van Dorenmalen, algemeen directeur IBM, is de voorzitter van Topteam Sport. De overige leden zijn: Martin Olde Weghuis, technology manager Royal ten Cate; Per Slycke, oprichter XSens; Aarnout Brombacher, hoogleraar/decaan TU Eindhoven; Maurits Hendriks, technisch directeur NOC*NSF; Eric van de Burg, wethouder Sport gemeente Amsterdam en de directeur-generaal Volksgezondheid, ministerie van VWS. 
Kenniscentrum Sport
Naast het instellen van het Topteam Sport verzocht minister Schippers ook het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) en de Stichting Onbeperkt Sportief (SOS) met een plan te komen om de beide organisaties om te vormen tot een kenniscentrum voor sport en bewegen. Dat heeft geleid tot het Kenniscentrum Sport.

NOS*NSF:
bereidt samen met InnosportNL de transitie van de Innosportlabs voor
onderdeel van Topteam Sport.

InnoSportNL 2006-2015 
Eind 2015 hield het sportinnovatieprogramma van InnoSportNL - en de bijbehorende InnoSportLabs - dat werd medegefinancierd door het ministerie van VWS, na tien jaar op te bestaan. Het stokje werd overgenomen door het Topteam Sport en Sportinnovator. 

InnoSportLabs (6):

  • ondersteunden sinds 2006 vanuit de stichting InnoSportNL (opgericht door NOC*NSF en TNO) de sport, kennisinstellingen en het bedrijfsleven bij het innoveren in de sport. Sinds januari 2016 bestaat InnoSportNL niet meer.
  • het ‘marktrijp maken’ van producten was een aandachtspunt van InnoSportLabs. De labs participeerden in sportinnovatieprojecten en probeerden meer middelen te genereren voor de ‘vermarkting’ ervan. Deze projecten kwamen voort uit de topsport, breedtesport, innovatie, het onderzoek of onderwijs 

 

ZonMW/ STW:

  • uitvoeren en beheren van het programma Sportinnovator dat 1 miljoen euro extra kreeg van de minister bij het onderzoek sport
  • lid ondersteuningsteam Sportinnovator/ Topteam Sport

 

Sportinnovator:
het ontwikkelen en op de markt brengen van technologische en/of sociale innovatie.
 
Kenniscentrum Sport:

  • verzamelen en verspreiden van kennis over sportinnovatie
  • lid ondersteuningsteam Sportinnovator/ Topteam Sport

 

Springlab:

  • Innovatiebureau dat op innoverende wijze mensen in beweging brengt.
  • bijdrage leveren aan de discussie op het gebied van sociaal maatschappelijke innovatie en het ontwikkelen van een businessmodel van nieuwe ontwikkelde producten (start-ups verder brengen).

 

 Sport- en Beweeglab Eindhoven: 
InnoSportLab Sport & Beweeg! is het innovatiecentrum op Sportcomplex Eindhoven Noord waar de recreatieve sport centraal staat. Samen met bedrijven en kennisinstellingen werkt het lab aan innovatieve producten en diensten voor de breedtesport.
 
Hogescholen en universiteiten:

Uitgever(s):

Auteur(s)

Klik op de auteur meer artikelen te zoeken van deze auteur.

Kenniscentrum Sport

Tags van dit artikel

Klik op de tag meer artikelen te zoeken met deze tag.

goede voorbeelden
innovatie