Omgevingswet
De Omgevingswet moet het omgevingsrecht vereenvoudigen om ruimte te geven aan initiatieven en om maatwerk mogelijk te maken. Hiertoe worden 26 wetten gebundeld tot één wet met aanvullende uitwerkingen in vier algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s).
Aan deze ontwikkelingen gaat gepaard dat gemeenten meer beleidsvrijheid krijgen waardoor ook verantwoordelijkheden toenemen. Om gemeenten hierin te ondersteunen wordt in dit dossier ingegaan op de Omgevingswet, de invoerplanning, kerninstrumenten en voorbeelden van toepassingen in de sport.
1. De (invoering) van de Omgevingswet
De omgevingswet:
De Omgevingswet stelt 1. de fysieke leefomgeving en 2. activiteiten die gevolgen hebben voor de fysieke leefomgeving centraal. De wet heeft als doel een gezonde fysieke leefomgeving in stand te houden en te bereiken. Deze doelen worden nagestreefd door:
- de verschillende plannen voor ruimtelijke ordening, milieu en natuur beter op elkaar af te stemmen;
- duurzame projecten (zoals windmolenparken) te stimuleren;
- gemeenten, provincies en waterschappen meer ruimte te geven. Zo kunnen zij hun omgevingsbeleid afstemmen op hun eigen behoeften en doelstellingen.
Hiertoe worden een aantal vereenvoudigingen gemaakt. Puntsgewijs zijn dit:
- De transitie van 26 wetten naar 1.
- De transitie van 5000 wetsartikelen naar 350.
- De transitie van 120 ministeriële regelingen naar 10.
- De transitie van 120 algemene maatregelen van bestuur naar 4.
- 1 wet voor de hele leefomgeving.
- Van meerdere bestemmingsplannen naar 1 omgevingsplan.
Meer informatie: vernieuwing omgevingsrecht
Invoerplanning:
In 2015 heeft de meerderheid van de Tweede Kamer ingestemd met de Omgevingswet. In 2016 stemde ook de Eerste Kamer in met het wetsvoorstel. De wet treedt in 2022 in werking.
- Kamerbrief over nieuwe datum inwerkingtreding omgevingswet
- Gezamenlijke verklaring rijk en koepels inwerkingtreding omgevingswet
Kerninstrumenten:
In de Omgevingswet zijn een aantal kerninstrumenten opgenomen. Daarvan zijn er zes relevant voor gemeenten: omgevingsvisie, programma, omgevingsplan, algemene rijksregels voor activiteiten, omgevingsvergunning en projectbesluit.
De Omgevingswet verplicht het Rijk, de provincie en gemeente een omgevingsvisie te maken. De omgevingsvisie is een document dat het beleid voor de fysieke leefomgeving integraal omschrijft. De keuzes uit de visie worden vormgegeven in het omgevingsplan. De omgevingsvisie samen met het omgevingsplan geven inzicht in ontwikkelingsmogelijkheden en plannen per gebied.
Gedetailleerde uitleg over deze instrumenten en status van de instrumenten is terug te vinden onder Kerninstrumenten op de website van VNG realisatie.
2. Aan de slag
De herziening van het omgevingsrecht betekent een grote operatie, die belangrijk is voor iedereen die in de praktijk met het omgevingsrecht werkt of zal werken. Hoewel de voorgenomen inwerkingtreding (in 2022) nog ver weg lijkt, is het voor gemeenten zaak om nu al aan de slag te gaan. Aspecten die binnen de sport verbonden zijn aan de omgevingswet zijn de inrichting van de openbare ruimte, accommodatiebeleid, zwembaden en sportvelden, preventie en samenwerking en burgervaardigheden.
Gericht op deze aspecten kunnen gemeenten kennis vergaren, meedenken, vaardigheden opdoen en de organisatie voorbereiden op wat komen gaat. Hieronder vind u meer informatie over de omgevingswet, praktijkvoorbeelden, voorbeelden van omgevingsvisies en omgevingsplannen en handreikingen ter ondersteuning.
Meer Informatie voor gemeenten:
De omgevingswet
- Vereniging van Nederlandse Gemeenten: Omgevingswet (externe link) met nieuws, uitleg en praktijkvoorbeelden.
- Ministerie van Infrastructuur en Milieu: Wettekst Omgevingswet in het Staatsblad (externe link) (Omgevingswetportaal.nl).
- Ministerie van Infrastructuur en Milieu: Omgevingswetportaal (externe link) met alle informatie, nieuwsbrief en uitgebrachte rapporten en documenten over de wet bijeen.
- Informatiepunt Omgevingswet: Aan de slag met de omgevingswet. (externe link)
- Loket gezond leven: Omgevingswet
- RIVM: Gids gezonde leefomgeving
Ondersteuning
Handreikingen/instrumenten
- VSG, Handreiking sport, bewegen en de omgevingswet
- Kenniscentrum Sport & Bewegen, e-book Bouwstenen van een beweegvriendelijke omgeving en kennisdossier beweegvriendelijke omgeving
- CROW, Inspiratiedocument fietsen en lopen in een beweegvriendelijke omgevingswet
- Pharos en Platform 31, Inspiratie- en werkboek ruimte en gezondheid
- GGD GHOR Nederland, Kernwaarden voor gezonde leefomgeving
- Gemeente Haarlem en G32: Was/wordt-lijst
- Tour de Force 2020, Whitepaper fietsen en lopen, kansen benutten in omgevingsvisies- en plannen
- RIVM, Instrumenten gezonde leefomgeving & Gezond ontwerp wijzer
- Loket Gezond Leven, Stappenplan agendasetting gezondheid en omgevingswet & Materialen gezonde leefomgeving
- Werkgroep Omgevingslab Gezondheid van de Friese Aanpak. Bouwsteen gezondheid in omgevingsvisie & Achtergrond bouwsteen gezondheid omgevingsvisie
- GGD Gelderland, Quickscan gezonde leefomgeving
- Rijksoverheid, website Nationale Omgevingsvisie
Breed ondersteuningsaanbod
- VNG, VNG ondersteuningsaanbod
- VNG, IPO, Rijksoverheid en Uvw, Aan de slag met de omgevingswet
- RIVM, Gids gezonde leefomgeving / Gezond Ontwerp wijzer / Netwerk maak ruimte voor gezondheid
- Loket Gezond leven, Gezonde leefomgeving
Praktijkvoorbeelden, artikelen en nieuws
Omgevingsvisies en plannen lokaal
- Loket gezond leven, Voorbeelden omgevingsvisies en plannen
- VNG Praktijkvoorbeelden
- VNG aan de slag, praktijkverhalen
Omgevingsvisies en plannen provinciaal/landelijk
- Rijksoverheid: Ontwerp Nationale Omgevingsvisie
Artikelen/nieuws/publicaties
- Kamerbrief over nieuwe datum inwerkingtreding omgevingswet – 20 mei 2020
- Eerste kamer stemt in met invoeringswet Omgevingswet – 11 februari 2020
- Ontwerp Nationale Omgevingsvisie gepresenteerd – 20 juni 2019
- RLI – advies ‘de stad als gezonde habitat: gezondheidswinst door omgevingsbeleid’ – 17 april 2018
- Kenniscentrum Sport – Terugkoppeling werkatelier Omgevingswet, sport en bewegen – 16 jan 2019
- Kenniscentrum Sport (alles over sport) : Hoe verleid je ouderen tot bewegen door een beweegvriendelijke omgeving?
- Kenniscentrum Sport (alles over sport): De Omgevingswet in relatie tot een succesvolle implementatie van het thema gezondheid, sport en bewegen in Amsterdam
- Kenniscentrum Sport (alles over sport): De beweegvriendelijke omgevingswet een overzicht
- Omgevingsweb: Wacht niet langer met sport & bewegen in de omgevingsvisie verankeren! (www.omgevingsweb.nl)
- Mijn Omgevingsvisie: Actuele nieuwsberichten gemeenten