Visie & Beleidsplein
De aanpak van overgewicht bij volwassenen met een lage SES
Zwolle, B. (2023). De aanpak van overgewicht bij volwassenen met een lage SES. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen.
Als er geen maatregelen worden genomen zal in 2040 ruim 62 procent van de Nederlandse bevolking overgewicht hebben. Mensen met een lage socio-economische status (SES) hebben vaker overgewicht dan mensen met een hoge SES, bovendien zijn de negatieve gevolgen van overgewicht vaker aanwezig bij de groep met een lage SES. Daarnaast hebben de maatregelen die door de overheid genomen worden om de prevalentie van overgewicht te reduceren minder effect op de groep met een lage SES. Wanneer specifiek gekeken wordt naar de situatie in Friesland dan valt op dat in vergelijking met andere provincies, Friesland een relatief hoog overgewichtcijfer heeft. In lijn met nationale akkoorden als het Nationaal Preventie Akkoord en het GALA willen de GGD en Friese gemeenten onderzoeken welke interventies kunnen worden gebruikt om overgewicht bij personen met een lage SES in Friesland te verminderen. Dit rapport heeft als doel om te identificeren welke aanpak gericht op personen met een lage SES en overgewicht het best geïmplementeerd kan worden in de Friese gemeenten om dit te bereiken.
Allereerst zijn door middel van literatuuronderzoek de factoren die bijdragen aan het ontstaan van overgewicht bij personen met een lage SES en de gevolgen van overgewicht geïdentificeerd. Hierbij kwam naar voren dat voeding, beweging, gedrag, slaap, stress, laaggeletterdheid en de fysieke en voedselomgeving allemaal factoren zijn die bijdragen aan het ontstaan van overgewicht bij personen met een lage SES. Een groot verschil tussen personen met een lage SES en andere bevolkingsgroepen is dat deze groep meer te maken heeft met problemen in de persoonlijke sfeer, slaap, stress en laaggeletterdheid. Hierdoor kan het overgewicht bij personen met een lage SES niet enkel toegewezen worden aan de traditionele factoren voeding, bewegen en gedrag, maar moet extra gekeken worden naar factoren als stress en laaggeletterdheid.
Uit een literatuuronderzoek naar mogelijke interventies gericht op overgewicht bij personen met een lage SES werd duidelijk dat de hoogste effectiviteit behaald wordt door een gecombineerde leefstijlinterventie, waarbij bewegings-, voedings- en gedragsinterventies gecombineerd worden, toe te passen. De voordelen van deze interventie ten opzichte van de andere interventies is dat de gecombineerde leefstijlinterventie snel resultaten behaald waarbij niet alleen een lager gewicht wordt bewerkstelligd, maar een algeheel verbeterde leefstijl. De gezondheidseffecten van de gecombineerde leefstijlinterventie gaan dus verder dan het verminderen van gewicht.
Na evaluatie van het GLI aanbod in Friesland, door middel van interviews en online bronnen, werd duidelijk dat het GLI aanbod in Friesland niet ontwikkeld is voor personen met een lage SES. Doordat het aanbod niet ontwikkeld is voor personen met een lage SES werd geconstateerd dat personen met een lage SES minder vaak deelnemen aan het GLI aanbod en bovendien vaker afhaken. Nadat het GLI aanbod in Friesland geëvalueerd was kwamen door middel van gesprekken en literatuuronderzoek twee alternatieven voor de GLI programma’s die in Friesland gebruikt worden in beeld die gebruikt kunnen worden om overgewicht bij personen met een lage SES aan te pakken. Uit een multicriteria analyse kwam de implementatie van een GLI die specifiek ontwikkeld is voor volwassenen met een lage SES, waarbij meer contact is tussen het medisch en sociaal domein, naar voren als het meest geschikte alternatief voor het huidige aanbod in Friesland.
Het eindadvies is om een GLI programma dat specifiek ontwikkeld is voor personen met een lage SES op brede schaal te implementeren in de Friese gemeenten. Om dit succesvol te doen moeten gemeenten samen met GLI behandelaren, Ketenzorg Friesland en de GGD Fryslân werken aan een betere verbinding tussen het sociale en medische domein. Tijdens de behandeling is een goede communicatie tussen de verschillende behandelaren essentieel voor een succesvolle afronding van het programma door een persoon met een lage SES.
Uitgever(s): Rijksuniversiteit Groningen,
Download(s)
De aanpak van overgewicht bij volwassenen met een lage SES
Download PDFAuteur(s)
Klik op de auteur meer artikelen te zoeken van deze auteur.
Bas ZwolleTags van dit artikel
Klik op de tag meer artikelen te zoeken met deze tag.
Frieslandonderzoeken
overgewicht
sociaal-economische positie